Gallery

Επικοινωνία

Ένα δυσάρεστο κι επίπονο αποτέλεσμα της διαρκούς οικονομικής κρίσης είναι πως οι άνθρωποι απομακρύνονται ολοένα και περισσότερο μεταξύ τους. monaksia-kai-oi-alithies-ths

Από τον Ψυχολόγο Δημοσθένη Κ. Παναγιώτου…

Είχαμε μάθει ότι οι συναναστροφές προϋποθέτουν δαπάνες, για καφέ, για γλυκά, για μπουκάλια ποτά, για δώρα. Ζήσαμε σε μια περίοδο που μας αποπροσανατόλισε από το αληθινό νόημα της κοινωνικότητας και της ανθρώπινης επαφής, το οποίο δεν είναι η ανταγωνιστικότητα με τον άλλο καλεσμένο στην τιμή του δώρου αλλά η αλληλεπίδραση, η διαδραστικότητα και τελικά και πάνω από όλα η επικοινωνία. Αυτή η τελευταία και βασικότατη ανάγκη του ανθρώπου είναι η θεμέλια λίθος όλων των ομάδων, αφού στην επικοινωνία εδράζονται οι υγιείς δομές της οικογένειας, της ερωτικής σχέσης, της εργασίας και τελικά της κοινωνίας όχι μόνο των ανθρώπων αλλά και των ζώων. Όπως στους ανθρώπους έτσι και στα ζώα, αν ένα από τα μέλη της δεν επικοινωνεί με τα υπόλοιπα, αν δεν κατανοεί δηλαδή τις δομές της ομάδας αλλά και τους ρόλους που αυτή του αναθέτει, τότε γίνεται ανεπιθύμητο και αναγκάζεται να υφίσταται τις ποινές της ομάδας και τελικά περιθωριοποιείται, καταλήγοντας σε απομόνωση ή και σε εξόντωση.

Η κρίση έχει καταστρέψει την πολυπληθέστερη κοινωνική ομάδα των δυτικών κοινωνιών, αυτή που ονομάζαμε αστική τάξη, τους ανθρώπους που μέσα στις πόλεις παρείχαν υπηρεσίες και με τη συρρίκνωση της οικονομίας έχασαν τις εργασίες τους και βρέθηκαν να βιώνουν μια πραγματικότητα που δε γνώριζαν, με τις στερήσεις να γίνονται καθημερινά και πιο πολλές, με τη συναισθηματική ηχώ των πολλαπλών προβλημάτων να ηχεί όλο και περισσότερο στην ψυχή τους. Για να μην παρεξηγείται η παραπάνω θέση, αναφερόμαστε στην αστική τάξη γιατί ως πολυπληθέστερη ομάδα επηρεάζει πολύ την κοινωνία και οι όποιες αλλαγές σε αυτή σηματοδοτούν και μεγάλες κοινωνικές ανακατατάξεις. Αυτή λοιπόν η νέα πραγματικότητα δημιούργησε και θα δημιουργήσει πολλά και πολύμορφα σύνδρομα, κλινικά ταυτοποιημένα ή όχι, τα οποία κάποιοι θα ξεπεράσουν και κάποιοι όχι. Μια από τις πρώτες αντιδράσεις όλων όσων κλονίζεται το κοινωνικό τους status είναι το αίσθημα της μοναχικότητας, η συνειδητή (σε πρώτη φάση) απόσυρση από τη μέχρι τότε κοινωνική ζωή, μια επιλογή που ανάλογα με την ένταση, διάρκεια, περιοδικότητα και συνύπαρξη με άλλα συμπτώματα μπορεί να γίνει επικίνδυνη για την ψυχική υγεία του ανθρώπου, με καταστάσεις που θα αναλύσουμε σε άλλη μας συνάντηση.

Μπορούμε να κάνουμε κάτι για να διαχειριστούμε τη μοναχικότητά μας, μόνοι μας και πριν η βοήθεια ειδικού γίνει απαραίτητη; Δείτε μερικές αλήθειες αλλά και κάποιες χρήσιμες συμβουλές παρακάτω:

  1. Κατανοούμε ότι νοιώθουμε μόνοι, δεν είμαστε πραγματικά μόνοι. Επιλέξαμε να αποτραβηχτούμε από την κοινωνική ζωή και να είμαστε μόνοι, δεν είμαστε στην πραγματικότητα μόνοι. Οι άνθρωποι είναι γύρω μας και μπορεί ν’ αναζητούν κι αυτοί το ίδιο μ’ εμάς: έναν άλλο άνθρωπο.
  2. Η μοναχικότητά μας μάς φαίνεται σημαντική γιατί προκαλεί πόνο. Αλλά υπάρχει μια αλήθεια που αγνοούμε: ο εγκέφαλός μας είναι φτιαγμένος για να δίνει σημασία σε οτιδήποτε επώδυνο κι επικίνδυνο. Γι’ αυτό και η μοναξιά δείχνει τόσο σημαντική, επειδή ο εγκέφαλος προσπαθεί να αντιληφθεί τί ακριβώς συμβαίνει. Φτιάχνει τότε θεωρίες για τη φύση του προβλήματος, όπως «μήπως ο κόσμος είναι κακός; Γιατί νοιώθω έτσι; μήπως δε με αγαπάει κανείς; Μήπως γιατί δεν αξίζω;» θεωρίες που μας μπερδεύουν και γιγαντώνουν μια κατάσταση που δεν έχει τόσο μεγάλη αξία από μόνη της. Δεχτείτε το γεγονός της ύπαρξης του συναισθήματος και συνεχίστε τη ζωή σας στο αύριο.
  3. Δείτε τη μοναξιά σαν κίνητρο για την αναζήτηση συντροφιάς και την καλλιέργεια νέων σχέσεων, αφού η δυσφορία που δημιουργεί είναι ικανή να σας σπρώξει στην αναζήτηση τρόπων αποσυμπίεσης του δυσάρεστου συναισθήματος.
  4. Κρατήστε ημερολόγιο για όσα νοιώθετε, για τις σκέψεις αυτομομφής που περνούν από το μυαλό σας κατά τη διάρκεια της ημέρας. Σημειώστε την ώρα που καταχωρείτε τη σκέψη και σε χρόνο που η διάθεσή σας είναι θετικότερη, διαβάστε τί έχετε γράψει. Θα εκπλαγείτε με το πόσο διαφωνείτε με τις ίδιες σας τις σκέψεις! Θα αρχίσετε να αναθεωρείτε πολλά, πολύ γρήγορα…
  5. Διαφωνήστε με τον εαυτό σας όταν σας λέει να μείνετε μόνοι στο σπίτι. Είναι βολικό να πιστέψετε ότι είστε κουρασμένοι ή πως βαριέστε να βγείτε από το σπίτι, αλλά είναι το πρώτο σύμπτωμα της μοναχικότητας. Όταν το δείτε να παρουσιάζεται στη ζωή σας πρέπει να αντιδράσετε, όσο δύσκολο κι αν σας φανεί. Η κοινωνική αλληλεπίδραση θα σας βοηθήσει να αλλάξετε γνώμη για τη χρησιμότητα της μοναξιάς.
  6. Γνωρίστε την εθελοντική προσφορά έργου χωρίς να περιμένετε αναγνώριση. Ο Μενέλαος Λουντέμης έχει πει πολύ σοφά «Ήμουν λυπημένος που δεν είχα παπούτσια μέχρι που είδα κάποιον που δεν είχε πόδια». Ακούγεται ίσως άδικο αλλά ο πόνος και τα προβλήματα γύρω μας περισσεύουν, οπότε μια άμεση επαφή με τα προβλήματα άλλων αφενός θα αναδείξει την πραγματική φύση των δικών μας, αφετέρου θα τονώσει την αίσθηση αλτρουισμού και κοινωνικής προσφοράς, τα συνοδευτικά συναισθήματα των οποίων είναι πολύ, μα πολύ ευχάριστα. Εγωιστικό; Ίσως αλλά και με πολύ θετική επίδραση στη ψυχολογία μας.
  7. Βρείτε ανθρώπους με κοινά ενδιαφέροντα. Το «κόλλημά» σας με τα κοινωνικά δίκτυα μπορεί να «βγει» σε καλό! Ψάξτε και βρείτε άτομα ή ομάδες ατόμων που έχετε κοινούς προβληματισμούς ή ενδιαφέροντα κι ενταχτείτε στις δυνάμεις τους! Κάντε το βήμα προς τη συντροφικότητα, αποφεύγοντας όμως τις θρησκευτικές ή κομματικές ομάδες, αφού προσμένουν περισσότερο να πάρουν παρά να δώσουν.
  8. Προσέξτε την εμφάνισή σας. Προσοχή στο βάρος σας, αφού το συναισθηματικό φαγητό παραμονεύει να γεμίσει την κοιλιά σας και να σας χαλάσει την εικόνα. Τα ρούχα σας θα αρχίσουν να μη σας κάνουν κι ενός κακού μύρια έπονται, ενώ τα υποτιμητικά σχόλια των κακοθελητών που παραμονεύουν θα σας ενοχλήσουν και δε θα σας αρέσει, με αποτέλεσμα οι πληγές του εγωισμού σας να μεγαλώνουν και να επιζητάτε ως λύση, όλο και περισσότερο τη μοναξιά σας. Η κάθε σας εμφάνιση πρέπει να είναι ένας πειραματισμός για νέες κοινωνικές δεξιότητες, αφού αναζητώντας νέες παρέες θα συγκεντρώνετε και περισσότερο ενδιαφέρον όταν οι άλλοι θα αντιληφθούν ότι ενδιαφέρεστε γι’ αυτούς. Κράτα με να σε κρατώ λέει η παροιμία, έτσι;
  9. Μη σας φοβίσει μια αποτυχία στη συναναστροφή σας. Δεν υπάρχει μόνο μια ευκαιρία στη ζωή σας για να βγείτε από το αδιέξοδο της μοναξιάς κι αυτό είναι μια μεγάλη αλήθεια. Στη ζωή μας γνωρίσαμε εκατοντάδες ανθρώπους και θα γνωρίσουμε περισσότερους ίσως αλλά θυμόμαστε μόνο κάποιους, αυτούς που άγγιξαν κάποια χορδή μας. Το ίδιο ακριβώς συμβαίνει και τώρα, αν αποτύχατε θα προσπαθήσετε ξανά μέχρι να βρείτε αυτόν/αυτήν/αυτούς που θα έχουν κάτι να σας ακούσουν και να τους ακούσετε.

Όταν ήρθαμε στον κόσμο κλαίγαμε για να εκφράσουμε τη λύπη ή τις ανάγκες μας και οι γονείς έτρεχαν να ικανοποιήσουν άμεσα τα θέλω μας. Ως ενήλικες πλέον δε μπορούμε να κλαίμε για να τραβήξουμε την προσοχή και είναι αμφίβολο αν το κάνουμε, κατά πόσο θα προστρέξει κάποιος σε βοήθειά μας. Αυτή η αναγκαστική σιωπή και πνιγμός των συναισθημάτων μας είναι ίσως και η μεγαλύτερη παγίδα που μας ρίχνει ο εαυτός μας και οι καιροί.

Δώστε φωνή στο συναίσθημά σας και δείτε πως κι άλλοι άνθρωποι έχουν τις ίδιες ανάγκες.
Περισσότεροι μαζί είναι καλύτερα, να το θυμάστε!

Βρείτε τον Ψυχολόγο Δημοσθένη Κ. Παναγιώτου στο:

Leave a Comment

Η ηλ. διεύθυνση σας δεν δημοσιεύεται. Τα υποχρεωτικά πεδία σημειώνονται με *