Gallery

Επικοινωνία

diatrofi-xwris-gloureni-proionta-epilegw

Η δίαιτα «ελεύθερη γλουτένης» είναι μια δίαιτα που αποκλείει την πρωτεΐνη γλουτένη.

Η γλουτένη βρίσκεται σε σιτηρά όπως σιτάρι, κριθάρι, σίκαλη και σε διασταύρωση σιταριού με σίκαλη, που ονομάζεται τριτικάλη.

Μια δίαιτα ελεύθερη γλουτένης χρησιμοποιείται πρωταρχικά για τη θεραπεία της κοιλιοκάκης. Η γλουτένη προκαλεί φλεγμονή στο λεπτό έντερο ατόμων με κοιλιοκάκη. Η υιοθέτηση μιας δίαιτας ελεύθερης γλουτένης βοηθάει τα άτομα με κοιλιοκάκη να ελέγξουν τα σημάδια & συμπτώματα και να παρεμποδίσουν τις επιπλοκές της νόσου.

Επιτρεπόμενα φυσικά τρόφιμα που είναι ελεύθερα γλουτένης:

  • Φασόλια, σπόροι & ξηροί καρποί στη φυσική τους / μη κατεργασμένη μορφή
  • Φρέσκα αυγά
  • Φρέσκα κρέατα, ψάρι, πουλερικά (όχι φρυγανισμένα, επικαλυμένα με βούτυρο ή μαριναρισμένα)
  • Φρούτα & λαχανικά
  • Τα περισσότερα γαλακτοκομικά προϊόντα
  • Αμάραντος
  • Αραρούτι
  • Φαγόπυρο
  • Καλαμπόκι & καλαμποκάλευρο
  • Λινάρι
  • Ελεύθερα γλουτένης αλεύρια (ρύζι, σόγια, καλαμπόκι, πατάτα, φασόλια)
  • Πολέντα (καλαμπόκι)
  • Κεχρί
  • Κινόα
  • Ρύζι
  • Σόργο
  • Σόγια

Πάντα να αποφεύγονται:

Να αποφεύγονται όλα τα φαγητά & ποτά που περιέχουν:

  • Κριθάρι (βύνη, βύνη άρτυμα, ξίδι βύνης, συνήθως φτιάχνονται από κριθάρι)
  • Σίκαλη
  • Τριτικάλε (διασταύρωση μεταξύ σιταριού & σίκαλης)
  • Σιτάρι

Η αποφυγή του σιταριού μπορεί να γίνει προκλητική, μιας και τα προϊόντα του έχουν πολλά ονόματα. Σκεφτείτε τους πολλούς τύπους αλευριού από σιτάρι στα ράφια των σουπερμάρκετ – βρωβιωμένα, εμπλουτισμένα, με φωσφορικό άλας και αλεύρια που φουσκώνουν μόνα τους.

Παρακάτω παρατίθενται τα προϊόντα του σιταριού που πρέπει να αποφεύγονται:

  • Αλεύρι από σκληρό σιτάρι
  • Φαρίνα
  • Αλεύρι ολικής αλέσεως από σιτάρι
  • Σιμιγδάλι
  • Σπέλτα ή όλυρα ή αγριοσίταρο ή ντίνκελ

Να αποφεύγονται, εφόσον δεν επισημαίνονται «ελεύθερα γλουτένης»:

Γενικά, να αποφεύγετε τα παρακάτω τρόφιμα, εφόσον δεν αναγράφεται το «ελεύθερα γλουτένης»:

  • Μπίρα
  • Ψωμιά
  • Κέικ & πίτες
  • Ζαχαρωτά
  • Δημητριακά
  • Μπισκότα & κράκερ
  • Κρουτόν
  • Προτηγανισμένες πατάτες τηγανητές
  • Σάλτσες
  • Αλλαντικά
  • Ζυμαρικά
  • Επεξεργασμένο κρέας κονσέρβας
  • Ντρέσινγ για σαλάτες
  • Σως συμπεριλαμβανομένης σως σόγιας
  • Εποχιακές μίξεις ρυζιού
  • Εποχιακά σνακ όπως πατάτα / τορτίγια τσιπς
  • Σούπες & βάσεις για σούπες
  • Λαχανικά σε σως

Ορισμένα δημητριακά όπως η βρώμη μπορεί να επιμολυνθούν από σιτάρι κατά τα στάδια της ανάπτυξης και της παραγωγής. Για αυτό το λόγο, οι γιατροί και οι διαιτολόγοι συστήνουν γενικά την αποφυγή της βρώμης, αν δεν αναγράφεται ότι είναι ελεύθερη γλουτένη.

Ποια τρόφιμα τελικά να επιλέγω;

Εάν ένα προϊόν φέρει ετικέτα «ελεύθερο γλουτένης», ο Οργανισμός ελέγχου φαρμάκων & τροφίμων διαβεβαιώνει ότι αυτό το προϊόν περιέχει λιγότερο από 20 τις χιλίοις γλουτένη. Μάθετε ότι προϊόντα με ετικέτα «ελεύθερα σιταριού» μπορεί να περιέχουν γλουτένη. Καλό είναι να τσεκάρετε τη λίστα των συστατικών. Εάν δεν είστε σίγουροι εάν το τρόφιμο περιέχει γλουτένη, μην το αγοράσετε ή τσεκάρετέ το ρωτώντας τον κατασκευαστή του για το τί περιέχει.

Ελέγχουμε πάντα την ετικέτα των τροφίμων για την παρουσία προστιθέμενης επεξεργασμένης ζάχαρης και επιλέγουμε εκείνα που περιέχουν φυσικά σάκχαρα. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελούν εκείνα που παράγονται από άλευρα οσπρίων (π.χ. φακές), με αποτέλεσμα να έχουν χαμηλό γλυκαιμικό δείκτη και αυξημένη περιεκτικότητα σε φυτικές ίνες, έτσι ώστε να ελέγχονται τα επίπεδα σακχάρου αίματος, η όρεξη και η αντιμετώπιση της δυσκοιλιότητας.

Επιπρόσθετα, η αντιμετώπιση εντερικών διαταραχών (μετεωρισμός, φουσκώματα), που εμφανίζονται συχνά σε άτομα με κοιλιοκάκη ή ευαισθησία στη γλουτένη, επιτυγχάνεται με την επιλογή τροφίμων χωρίς γλουτένη που περιέχουν φυτικές ίνες Psylium Husk, σουσάμι και κολοκυθόσπορο, μιας και αυτοί είναι πλούσιοι σε μαγνήσιο, που μειώνει τους κοιλιακούς σπασμούς και ταυτόχρονα ανακουφίζει τους πόνους και τα πρηξίματα που προκαλούνται από την ανώμαλη κινητικότητα του εντέρου.

Όσον αφορά στην κάλυψη των χαμηλών επίπεδων σιδήρου, που είναι συχνά σε άτομα με κοιλιοκάκη ή ευαισθησία στη γλουτένη, συστήνεται η επιλογή τροφίμων από αλεύρι φακής που περιέχει ασκορβικό οξύ (βιταμίνη C), το οποίο αυξάνει την απορρόφηση σιδήρου, καθώς έχει μεγάλη βιοδιαθεσιμότητα και θεωρείται ανθεκτικό σε μεγάλες θερμοκρασίες.

Τέλος, ελέγχουμε πάντα στις ετικέτες τροφίμων χωρίς γλουτένη να μην περιέχουν υδροξυ-προπυλο-μεθυλική κυτταρίνη (E464), που προέρχεται από το ξύλο και παρασκευάζεται χημικά για να υποκαταστήσει τις φυσικές ιδιότητες της γλουτένης και υψηλές συγκεντρώσεις μπορεί να προκαλέσει παρενέργειες.

Σολωμού Ελένη,
Κλινικός Διαιτολόγος – Διατροφολόγος, BSc
Διευθύντρια Διαιτολογικής Μονάδας ΛΟΓΩ ΔΙΑΤΡΟΦΗΣ, Ληξούρι, Κεφαλονιά
Ιδρυτικό μέλος της Ελληνικής Διατροφολογικής Εταιρείας
solomou @ logodiatrofis.gr